Tháng 6 về, ngoảnh lại chặng đường trên 4 phần 5 thế kỷ xây dựng và trưởng thành, giới báo chí Việt Nam càng tự hào khi đội ngũ ngày một lớn thêm, mạnh thêm, cùng tiến bước dưới ngọn cờ Độc lập, Tự do từng thấm bao máu xương, công sức, mồ hôi và nước mắt của Đảng, của Dân tộc.

Niềm tự hào trước hết thuộc về Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà báo vĩ đại và kiệt xuất của báo chí cách mạng Việt Nam; thuộc về các đồng chí Tổng Bí thư của Đảng mà cuộc đời hoạt động cách mạng luôn gắn liền với các tờ báo cụ thể như: Trần Phú, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ, Trường Chinh, Nguyễn Văn Linh. Niềm vinh quang đó thuộc về nhiều đồng chí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, vừa chỉ đạo công việc quốc gia, vừa cầm bút viết báo như: Trịnh Đình Cửu, Hoàng Văn Thụ, Hồ Tùng Mậu, Phùng Chí Kiên, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Xuân Thủy, Lê Quang Đạo, Trần Quang Huy, Vũ Tuân, Hoàng Văn Thái, Nguyễn Thành Lê, Hoàng Tuấn, Nguyễn Minh Vỹ, Nguyễn Văn Nguyễn, Trần Kim Xuyến, Hoàng Tùng, Hồng Hà, Phan Quang, Thép Mới, Huỳnh Văn Tiểng, Hà Đăng, Hữu Thọ, Trần Lâm, Đào Tùng, Đỗ Phượng, Trần Trọng Tân, Nguyễn Thành, Thanh Nho, Nguyễn Cần và nhiều đồng chí khác.

Đó cũng là niềm vinh quang của các thế hệ nhà báo lớn lên từ sau năm 1975 và trong công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ đang nắm trong tay những phương tiện hiện đại của hệ thống truyền thông ở thời đại thông tin toàn cầu, bao gồm: báo in, báo ảnh, báo nói, báo hình, báo Điện tử trên internet khi tốc độ thông tin đang cạnh tranh từng giây, từng phút.

Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp gỡ các đại biểu dự Đại hội đại biểu Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ Ba (tháng 3-1963). - Ảnh: Internet

Sinh thời Bác không nhận mình là nhà báo, mà chỉ là "người có duyên nợ với báo chí". Dù vậy, trong khoảng 50 năm cầm bút, Bác đã viết đến hơn 2.000 bài báo, 276 bài thơ, gần 500 trang truyện và ký với gần 200 bút danh. Bác cũng từng chỉ đạo mở lớp đào tạo hàng trăm cán bộ báo chí...

Trong tư duy của Người, đối tượng của báo chí không chỉ dành riêng cho một số tầng lớp nào đó mà nhất thiết phải hướng về "đại đa số dân chúng". Tính chất báo chí, theo Bác, chính là tinh thần quần chúng và tính chiến đấu...". Bác dạy: Nhà báo phải là người chí công vô tư, hiểu biết rộng và có cái tâm trong sáng. Đạo đức báo chí trước hết thể hiện ở những mặt ấy.

Bác nhấn mạnh: "Cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch cách mạng". Văn phong báo chí của Bác thường ngắn gọn, nhiều hình ảnh, dễ hiểu và gần gũi người đọc.

Sở dĩ Bác quan tâm đến báo chí như vậy vì Bác coi báo chí là công cụ để lãnh đạo, để tuyên truyền, để nhân rộng các yếu tố tích cực trong xã hội, Bác coi những bài báo tốt sẽ đem lại hiệu ứng xã hội thiết thực, như một món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình.

Vì thế, những người làm báo học tập Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là học tập tinh thần tôn trọng báo chí, thái độ trong công việc với báo chí, cách làm báo và cả cách đọc báo của Bác. Mỗi câu chuyện về Bác Hồ làm báo là một lời nhắc nhở ân cần nhất, yêu thương nhất đối với những người làm báo, chứ không phải những khẩu hiệu và nghị quyết chung chung nào đó.

Báo chí là hoạt động tinh thần quan trọng của một xã hội văn minh. Những trang báo dù thuộc loại hình gì cũng đều mang ý nghĩa phản ánh hơi thở từng ngày của cuộc sống xã hội, phản ánh rõ nét trình độ văn hóa và khoa học của một đất nước. Từ trong kháng chiến, Bác Hồ chỉ rõ nhiệm vụ, mục đích chung của các tờ báo là tuyên truyền cổ động, huấn luyện, tổ chức nhân dân đoàn kết, thi đua yêu nước để kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công. Báo chí cách mạng phải làm tốt nhiệm vụ cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Báo chí là kênh thông tin để đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước được nhận thức và thực hiện bởi nhân dân. Theo chiều ngược lại, những tâm tư nguyện vọng của nhân dân về những gì còn bất cập của cơ chế, chính sách được phản hồi lại, qua báo chí, để được điều chỉnh cho phù hợp hơn.

Cũng tại Đại hội lần thứ hai Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Báo chí ta không phải để cho một số ít người xem, mà để phục vụ nhân dân, để tuyên truyền giải thích đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ, cho nên phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu". Người đồng thời cũng nêu tấm gương mẫu mực về vai trò của báo chí và nhà báo trong việc xây dựng xã hội mới, đời sống mới.

Yêu cầu đặt ra với báo chí trong thời kỳ mới là phải đi sâu vào thực tiễn đổi mới và phát triển của đất nước, góp phần tổng kết và phổ biến kịp thời những kinh nghiệm, bài học, tham gia một cách năng động, tích cực vào quá trình hoạch định và hoàn thiện các chính sách kinh tế - xã hội, tham gia và phát huy vai trò quản lý xã hội của báo chí. Nền báo chí cách mạng của chúng ta không rời xa mục tiêu phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. "Đề tài" của chúng ta hôm nay - theo cách nói của Bác Hồ - là cuộc đấu tranh để bảo vệ vững chắc và phát triển bền vững đất nước.

Mỗi phóng viên, mỗi cộng tác viên của các cơ quan báo chí phải luôn trau dồi bản lĩnh chính trị vững vàng, có chuyên môn cao và đạo đức nghề nghiệp trong sáng... Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Báo chí hôm nay vẫn là trận địa đấu tranh nóng bỏng. Trên mặt trận đó, mỗi người làm báo hằng ngày phải đấu tranh với những sức ép, những cám dỗ hướng con người đến những đổi chác thực dụng. Để vượt qua những thử thách, đòi hỏi những người làm báo rèn luyện đủ tài, đủ tâm, đủ đức để có thể hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn, để từng trang báo hấp dẫn hơn...

Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới, mỗi phóng viên, mỗi cộng tác viên của các cơ quan báo chí phải luôn trau dồi bản lĩnh chính trị vững vàng, có chuyên môn cao và đạo đức nghề nghiệp trong sáng; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; phải luôn coi mình là một chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa, lực lượng nòng cốt trong công tác đấu tranh chống lại các thế lực phản động, thù địch, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc; chủ động thông tin bác bỏ những nội dung bôi nhọ, bịa đặt, vu khống, gây chia rẽ nội bộ, định hướng dư luận xã hội, hướng quân và dân vào những giá trị chân, thiện, mỹ, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Trong không gian bao la của cả hành tinh, đội ngũ các nhà báo Việt Nam trong hiện tại đã và đang kế thừa truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam trên chặng đường 94 năm hình thành và phát triển, phấn đấu cho một Việt Nam Độc lập, Tự do bền vững và toàn vẹn lãnh thổ, góp phần xây dựng một Việt Nam: Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh; là bạn của các dân tộc yêu hòa bình, tự do, dân chủ và tiến bộ trên toàn thế giới. Họ cùng toàn Đảng, toàn dân vững bước đi về tương lai trong sự bình yên của Tổ quốc, xứng đáng là ngọn cờ tư tưởng của Đảng, của dân tộc và nhân dân trước thời cơ rộng mở và nhiều thách thức cam go cảu đất nước trong một thế giới đa phương còn nhiều phức tạp.